Cách dạy con về tiền bạc đầy khác biệt của huyền thoại đầu tư Warren Buffett mà cha mẹ Việt nên học hỏi
Theo Warren Buffett, hãy quyết định thật khôn ngoan từ sớm thay vì cố cứu vãn khi đã quá muộn.
Tỉ phú Warren Buffett là Giám đốc của tập đoàn Berkshire Hathaway và được công chúng mệnh danh là "thiên tài đầu tư".
Là một trong những tỉ phú giàu nhất thế giới, Warren Buffett vẫn giữ lối sống tiết kiệm và dạy con biết sử dụng tiền bạc một cách hợp lí.
Chia sẻ với tờ CNBC, Warren Buffett cho biết: "Nhiều bậc phụ huynh đợi con đến tuổi vị thành niên mới dạy con cách quản lý tiền bạc. Tuy nhiên, trẻ có thể tiếp cận với vấn đề này từ sớm".
Một nghiên cứu từ Đại học Cambridge cho thấy trẻ em có thể nắm bắt các khái niệm cơ bản về tiền bạc trong độ tuổi từ 3-4. Và đến năm 7 tuổi, các hành vi liên quan đến tài chính dần hình thành.
Vì vậy, các con của tỉ phú giới đầu tư được tiếp cận với kiến thức về tài chính từ sớm. Những đứa trẻ nhà Buffett được dạy sự khác biệt giữa mong muốn và nhu cầu, học cách tiết kiệm và chi tiêu lành mạnh.
Tỷ phú Warren Buffett có những nguyên tắc nuôi dạy con đơn giản nhưng vô cùng khoa học.
1. Xây dựng thói quen quản lý tiền bạc từ sớm
Chúng ta cố gắng dạy trẻ rất nhiều thói quen tốt trong cuộc sống, bao gồm cư xử lịch sự, tử tế và tôn trọng người khác, luôn đúng giờ và học tập thật chăm chỉ. Tư duy về tiền bạc cũng nên được đặt trong danh sách này, bởi nó quyết định đứa trẻ sau này có khả năng cân đối chi tiêu và sống thoải mái với số tiền kiếm được hay không.
Theo Warren Buffett, thói quen là thứ khó cảm nhận lúc mới đầu nhưng dần dần sẽ không dễ để phá vỡ. Nếu trẻ có một số thói quen xấu liên quan đến tiền bạc và bạn không đủ tinh ý để nhận ra hoặc không cố gắng định hướng, về sau bạn sẽ rất khó thay đổi. Do đó, hãy quyết định thật khôn ngoan từ sớm thay vì cố cứu vãn khi đã quá muộn.
2. Dạy con giá trị của việc tiết kiệm, dù là 1 đô la
Ngay khi con đủ lớn để hiểu, hãy dạy con về giá trị của việc tiết kiệm.
Trong Câu lạc bộ triệu phú bí mật, Buffet đã dạy trẻ em về lợi tức: "Tiết kiệm dù chỉ là 1 chút tiền nhưng đều đặn sẽ mang lại giá trị rất lớn. Thay vì dùng tiền mua 1 lon soda mà bạn không thật sự cần, hãy dùng nó để tiết kiệm và thu lãi từ nó".
Bạn có thể lập tài khoản tiết kiệm cũng như mở thẻ debit cho con mình để chúng có những trải nghiệm thật sự và trở thành người biết tiết kiệm hiệu quả hơn.
Ngoài ra, 1 số ứng dụng đặc biệt cũng giúp bạn phân công nhiệm vụ, quản lý số tiền mà chúng có cũng như xem chúng đã tiết kiệm được bao nhiêu. Tất nhiên, bạn phải là người có toàn quyền kiểm soát xem chúng chi tiêu bao nhiêu và vào những mục đích gì.
3. Tích tiểu thành đại
Đầu tiên, bạn hãy dạy trẻ những khái niệm cơ bản về tài chính và giúp trẻ cảm thấy hạnh phúc với những thành tựu nhỏ. Chẳng hạn, một cô gái 16 tuổi hoàn toàn có thể sở hữu tài khoản tiết kiệm riêng. Bố mẹ đóng vai trò cố vấn để đưa ra lời khuyên lúc cần thiết. Tuy vẫn còn đi học, em có thể tìm việc làm thêm trong mùa hè để kiếm tiền tiêu vặt.
Sau đó, bạn nên để trẻ làm quen với việc đưa ra lựa chọn đơn giản. Nếu mua cái này bây giờ, trẻ sẽ không đủ tiền để mua cái khác đắt hơn vào thời điểm mong muốn. Buffett tin rằng chìa khóa của thành công là bắt đầu từ những thói quen nhỏ, duy trì sự lựa chọn nhất quán cho đến khi nhận rõ tác động của nó.
Chẳng hạn, làm thế nào mà đứa trẻ A có thể tiết kiệm đủ tiền để mua ôtô khi đang học trung học, trong khi đứa trẻ B thì không? Bí quyết nằm ở chỗ đứa trẻ A chọn uống nước lọc có sẵn thay vì mua nước ngọt trong mọi bữa trưa ở trường.
4. Hãy trở thành hình mẫu lý tưởng cho con
Con trẻ bị ảnh hưởng rất nhiều từ thói quen chi tiêu của cha mẹ, cả thói quen xấu và tốt. Warren Buffet cho biết, ông mang ơn cha mình vì đã giúp ông xây dựng những thói quen tốt.
"Cha tôi là nguồn cảm hứng lớn nhất của tôi. Ông là vị anh hùng khi tôi lên 6 tuổi, và bây giờ vẫn là anh hùng của tôi. Ngày nào ông cũng là nguồn cảm hứng của tôi. Những gì tôi đã học được từ ông từ ngày còn bé chính là có những thói quen tốt từ sớm", Buffet chia sẻ trong 1 cuộc phỏng vấn với hãng tin CNBC vào năm 2013.
Vậy bạn có muốn làm 1 bậc phụ huynh lý tưởng của con mình như vậy không? Hãy truyền cảm hứng cho con bạn bằng cách đưa ra những quyết định tài chính khôn ngoan. Điều đó không có nghĩa bạn cần là 1 nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhưng ít nhất cũng hãy cho con bạn biết bạn quản lý nhà cửa, chi tiêu rõ ràng và hiệu quả ra sao.
Đầu tiên, hãy giải quyết hết những món nợ hiện tại của bạn. Nếu đang chật vật với những khoản vay lãi suất cao, ví dụ như thẻ tín dụng, hãy cân nhắc 1 khoản vay hợp nhất nợ, tức là kết hợp nhiều nghĩa vụ nợ vào một khoản vay mới với cơ cấu kỳ hạn thuận lợi như cơ cấu lãi suất thấp hơn chẳng hạn.
Gia đình tỉ phú Warren Buffett sống giản dị, tiết kiệm dù sở hữu gia tài tỉ đô. Ảnh: ST.
5. Phân biệt nợ xấu và nợ tốt
Đến một lúc nào đó, con của bạn có thể muốn vay một khoản tiền để triển khai ý tưởng kinh doanh vừa nảy sinh trong đầu. Mặc dù Buffett nói rằng không có khoản nợ nào là hoàn toàn tốt, ít nhất những khoản đầu tư cho tương lai như vậy vẫn xứng đáng để ủng hộ, trái ngược với việc ứng trước tiền để chi tiêu không hợp lý.
Việc của phụ huynh là trao đổi kỹ càng, giúp con hiểu rõ sự khác biệt giữa nợ xấu và nợ tốt, nhằm ngăn chặn bước đi tồi tệ đầu tiên.
6. Chiết tách giữa nhu cầu và mong muốn
Bạn cần phải dạy con mình từ sớm rằng: Con không thể có mọi thứ mà con muốn. Trước khi chúng có thể quản lý tiền bạc của mình 1 cách có trách nhiệm, bạn cần dạy chúng rằng giữa nhu cầu và mong muốn là 1 sự khác biệt rõ ràng.
Trong 1 cuộc phỏng vấn với CNBC, Buffett đã gợi ý bạn nên yêu cầu con lập ra danh sách 5 hoặc 10 thứ mà chúng muốn mua. Sau đó, cùng chúng phân tích từng món đồ xem nó là nhu cầu hay mong muốn của chúng và giải thích tại sao.
Khi bạn mua sắm theo nhu cầu, và thi thoảng là theo mong muốn, hãy chỉ cho con bạn thấy chúng có thể đưa ra những quyết định ý nghĩa vào giai đoạn đó nữa. Ví dụ, không phải cửa hàng nào cũng có mức giá bán giống nhau. Bạn hoàn toàn có thể lựa chọn mức giá tốt hơn.
7. Nuôi dưỡng đam mê kinh doanh
Trước khi thành lập Berkshire Hathaway từ rất lâu, khi Buffett mới chỉ là cậu bé 6 tuổi thì ông đã kiếm được những đồng xu đầu tiên từ việc bán kẹo cao su ở nơi mình sống. Nhìn thấy tiềm năng mới, ông thậm chí còn mua 1 lốc 6 lon Coca Cola với giá là 25 xu rồi sau đó tách ra bán lẻ mỗi lon là 5 xu, và được lãi 5 xu.
Sau này lớn lên, con của bạn có thể không trở thành người đứng đầu 1 tập đoàn đa quốc gia, nhưng việc khuyến khích chúng tìm kiếm những cơ hội kiếm tiền sẽ rất có lợi cho con đường sau này của chúng. Thậm chí việc mở 1 quầy nước chanh cũng giúp chúng học được cách giải quyết vấn đề, cách đặt mục tiêu, cách tiếp thị hàng hóa cũng như phục vụ khách hàng.
Bạn có thể xem xét việc dùng 1 số tiền nhỏ cho con đầu tư, sử dụng 1 ứng dụng đầu tư tự động. Một số ứng dụng còn có thể thu thập tiền lẻ còn thừa từ những giao dịch nhỏ lẻ của bạn hàng ngày và cho vào 1 tài khoản đầu tư cho con bạn.
Khi con bạn lớn lên, chúng có thể tiếp quản tài khoản đó, sử dụng những bài học mà bạn đã dạy chúng để phát triển tài khoản đó lớn hơn nữa.
